Już chyba każdemu posiadaczowi kompa zdarzyła się jakaś awaria. Najczęściej zanosimy sprzęt do jakiegoś serwisu komputerowego, tym bardziej jeśli podzespoły wciąż objęte są gwarancją producenta.
Już chyba każdemu posiadaczowi kompa zdarzyła się jakaś awaria. Najczęściej zanosimy sprzęt do jakiegoś serwisu komputerowego, tym bardziej jeśli podzespoły wciąż objęte są gwarancją producenta. Gorzej jest jeśli okres gwarancyjny już minął narażamy się w tedy na mniejsze lub większe wydatki związane z naprawą peceta albo wymianą podzespołów. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że wiele awarii nie wymaga profesjonalnej wiedzy informatycznej, a naprawy kończą się na odkręceniu kilku śrubek i wymianie podzespołów. Postaram się przybliżyć kilka najbardziej standardowych usterek komputerów PC, z którymi każdy użytkownik powinien sobie dać radę.
Wiele awarii udaje się zdiagnozować zaraz po włączeniu peceta. BIOS każdego komputera diagnozuje cały sprzęt podczas jego rozruchu i w przypadku wykrycia usterki daje stosowne sygnały dźwiękowe. Analiza sygnału zwanego POST zezwoli na najszybszą diagnozę usterki komputera na podstawie standardowych znaków POST sprawdzamy podzespoły wskazane przez BIOS pomocne będą kolejne części tego tego artykułu. Zdarza się jednak, że pecet nie uruchamia się w ogóle lub też BIOS nie daje nam żadnych podpowiedzi.
Wymiana zasilacza
Jeżeli twój komputer nie odpala się i nie daje nijakiego śladu życia ? może okazać się, że niezbędna będzie wymiana zasilacza (jednostki PSU). Najprościej jest zabrać się do tego przygotowując zasilacz z innego komputera taki, co do którego mamy pewność, że jest działający ponieważ działał ze sprawnym zestawem PC. Tak więc montujemy działający zasilacz do komputera, w którym diagnozujemy awarię. Jeśli pecet odpali się po zamianie zasilacza mamy pewność co do awarii jednostki zasilania PSU. Jeżeli natomiast pecet nadal się nie włącza to winny może być inny podzespół komputera, np. płyta główna. Niestety, może się także okazać, że przepięcie na starym zasilaczu wywołało bardziej rozległe uszkodzenia z tego powodu nie polecam montażu starego zasilacza na sprawnym PC, w celu przekonania się czy zasilacz jest sprawny.
Nie jest to na szczęście finisz dla naszego komputera większość z zasilaczy daje się bardzo prosto naprawić poprzez wymianę bezpiecznika odradzam jednakże praktykowanie tego rodzaju operacji osobom, które nie mają żadnego pojęcia o elektronice.
Warto w tym momencie zanotować, że przy zakupie komputerów PC istotne jest, by pamiętać o wysokiej jakości zasilacza. Wiele osób zapomina, że jest to bardzo ważny aspekt, a słabej jakości zasilacze nie tylko prędko się niszczą, lecz potrafią także pociągnąć za sobą awarię pozostałych podzespołów i tym samym stracić możemy sporo więcej pieniędzy niż wydając parę pln więcej na porządny zasilacz.
Pamięć RAM
Kości pamięci RAM to podzespoły, które niestety lubią ulegać awarii, w szczególności w komputerach z wieloletnim przebiegiem. O awarii pamięci RAM możemy dowiedzieć się analizując napomknięty wcześniej sygnał POST. Sygnały dźwiękowe związane z awarią pamięci RAM są bardzo zróżnicowane zależnie od twórcy BIOSu, dlatego odsyłam ponownie do domyślnej listy znaków POST.
Jeśli nie jesteśmy w stanie rozszyfrować sygnału POST, możemy ręcznie zdiagnozować usterkę na parę sposobów. Na pewno zacząć trzeba od otwarcia obudowy kompa i zlokalizowania pamięci RAM. Płyty główne wyposażone są zazwyczaj 2-4 gniazd (slotów) na pamięci RAM, z których nie zawsze wszystkie zajęte są kościami pamięci. Diagnozę zaczynamy od wyboru jednej kości RAM i montowania jej kolejno w każdym slocie możemy w ten sposób zdiagnozować usterkę pamięci jak i samego slotu. Czynność powtarzamy dla każdej kości RAM jeśli któraś z konfiguracji pozwoli na bezproblemowe uruchomienie peceta to znamy przyczynę awarii zgodnie z logiką, zniszczenie pamięci RAM albo jednego z slotów.
W przypadku awarii jednego z gniazd pamięci RAM możemy zamontować wszystkie kości z pominięciem popsutego slotu albo (jeżeli nie posiadamy takiej sposobności) zanosimy płytę główną do serwisu komputerowego, gdzie wyceniona zostanie naprawa slotu sami nie bierzemy się za tego typu naprawy, chyba że naprawdę wiemy co robimy.
Jeżeli natomiast oszacujemy, że wadliwa jest pamięć RAM wymieniamy ją lub kontaktujemy się ze sprzedawcą, bowiem większość dzisiejszych producentów pamięci daje dożywotnią gwarancję na swoje produkty.
Karta graficzna
Podobnie do poprzedniej usterki, awaria karty graficznej powinna być sygnalizowana należytym sygnałem przez BIOS. Najczęściej spotkamy się z znakami POST przy jednoczesnym braku reakcji monitora niezmienny czarny obraz. Jeśli jednak komputer odpala się normalnie, tzn. wydaje dźwięki towarzyszące prawidłowemu uruchomieniu kompa, ale ekran zostaje czarny - warto sprawdzić podłączenie monitora do karty graficznej (zawsze niebieska wtyczka, VGA). Jeśli kabel wygląda ok. może okazać się, że karta delikatnie wyskoczyła ze swojego gniazda na płycie głównej. Otwieramy wtedy obudowę i przy odłączonym zasilaniu odkręcamy i wyjmujemy kartę graficzną (profilaktycznie przedmuchujemy gniazdo karty, najlepiej sprężonym powietrzem), następnie wkładamy kartę z powrotem, dokręcamy do obudowy i potwierdzamy czy wszystko działa jak należy.
Jeżeli powyższe czynności nie pomogły pozostaje zgłosić się z kartą graficzną do serwisu. Najczęściej uszkodzeniu ulega procesor graficzny (GPU) albo pamięci serwisy wykonują wtedy tzw. Reballing BGA, który jest właściwie niemożliwy do wykonania w warunkach domowych.
Przegrzewanie się, wyższe temperatury
Bardzo częstym problemem, towarzyszącym przede wszystkim starym kompom, jest przegrzewanie się podzespołów. Najbardziej szablonowym symptomem są wyższe temperatury z tyłu komputera, w pobliżu wylotu powietrza, a w przypadkach większego zaniedbania resetowanie się peceta po jego dłuższej pracy.
Aby temu zapobiec, warto pamiętać o pomocniczym chłodzeniu komputera, w które zestawy nie są domyślnie zaopatrywane. Mowa tutaj o pomocniczym wentylatorze w obudowie, pomagającym wyciągać gorące powietrze z wnętrza, a także dodatkowe chłodzenie procesora (CPU), zastępujące mniej wydajne, standardowe układy chłodzenia.
Dobrze jest pomyśleć o temperaturach zanim okażą się zbyt duże montaż pomocniczego wentylatora nie jest ani drogi ani zawiły, a znacznie poprawi obieg powietrza we wnętrzu peceta. Znaczące jest także, żeby pamiętać o systematycznej wymianie pasty termoprzewodzącej na procesorze kosztuje ona kilka złotych, a jej wymiana często obniża temperaturę procesora w stresie nawet o 30%. Wymianę pasy termoprzewodzącej rozpoczynamy, tradycyjnie, od odłączenia zasilania i otwarcia obudowy. Namierzamy procesor, przykryty radiatorem z wentylatorem odpinamy od płyty głównej przewód łączący z wentylatorem (zapamiętujemy jak i gdzie był wpięty), a następnie zdejmujemy całe chłodzenie. Istnieją trzy klasyczne metody montowania chłodzenia na procesorze ? dla procesorów marki Intel najczęściej instalowane jest za pomocą czterech obrotowych kołków, które odbezpieczamy przekręcając zgodnie ze strzałkami. Alternatywą dla tego rozwiązania są cztery długie śrubki, które wystarczy wykręcić. Chłodzenie procesorów AMD najczęściej montowane jest zaciskowo, bezpośrednio do plastikowego koszyka przy podstawce procesora. W tym wypadku wystarczy wypiąć zabezpieczenie naciskając kciukiem w odpowiednim miejscu i równocześnie odbezpieczając przeciwną stronę. Po zdjęciu radiatora przystępujemy do wyjęcia procesora z jego slotu. Tutaj także spotykamy się z kilkoma typowymi zabezpieczeniami, których zdejmowanie wiąże się najczęściej z podniesieniem zawleczki. Ze zdjętym procesorem obchodzimy się bardzo delikatnie, drobne wygięcie jednej z wielu nóżek może uniemożliwić montaż CPU na jego miejsce. Za pomocą ręcznika papierowego, dokładnie czyścimy górną powierzchnię procesora, tak żeby usunąć resztki po starej paście podobnie robimy w przypadku radiatora. Po dokładnym wyczyszczeniu obu podzespołów, ostrożnie nakładamy na procesor pastę, którą następnie precyzyjnie rozsmarowujemy na całą powierzchnię rdzenia procesora. Po nałożeniu pasty montujemy powrotem CPU do jego gniazda, nakładamy radiator i odpinamy wentylator do płyty głównej.
Przed wykonaniem tych czynności warto zbadać temperatury procesora, tak aby po ich wykonaniu mieć jakiś pogląd na efekty do tego celu używamy programów typu Everest.
Zdarzają się także przegrzania kart graficznych, które objawiają się wyświetlaniem na monitorze krzaków czyli tzw. Artefaktów. Czasami zaobserwować można poziome lub pionowe pasy na monitorze, a także kilkukrotnie powielony, rozmazujący się albo podskakujący obraz. Możemy wtedy spróbować wymiany pasty termoprzewodzącej, aczkolwiek tego rodzaju awarie najczęściej pojawiają się na stałe a wtedy nie obejdzie się bez reballingu BGA, czyli wizyty w serwisie komputerów.
Płyta główna
Jednym z najbardziej ważnych elementów peceta jest płyta główna ? to na niej montujemy wszystkie podzespoły. Nie są to niestety rzadkie awarie, a jednocześnie niełatwo jest je zdiagnozować w warunkach pokojowych.
Jeśli komputer w ogóle się nie włącza warto wymontować z płyty wszystkie zbędne podzespoły, pozostawiając jedynie procesor, jedną kość pamięci RAM i kartę graficzną (jeżeli nie posiadamy zintegrowanej grafiki). W ten sposób ograniczamy ilość potencjalnych awarii. Jeżeli pecet nadal się nie odpala, a z sygnałów POST nic nie jesteśmy w stanie wnioskować to możemy próbować wymiany procesora, pamięci i grafiki na podzespoły, co do których mamy pewność, że są dobre. Jest jednak pewne ryzyko, ponieważ jeżeli awaria spowodowana jest np. zwarciem na płycie głównej to ryzykujemy wtedy uszkodzenia sprawnych podzespołów.
Jeżeli dojdzie do ostateczności i zgłosimy się ze sprzętem do serwis laptopów to musimy liczyć się z tym, że rzadko opłaca się naprawiać uszkodzone płyty główne PC - przeważnie naprawia się tylko te droższe modele lub płyty główne laptopów, których ceny są bardzo wysokie w stosunku do wartości całego sprzętu.
Napęd optyczny - CD / DVD
W przypadku awarii napędu optycznego diagnoza okazuje się względnie łatwa awarie cechują się problemami z wczytywaniem płyt płyty wczytują się znacznie dłużej aniżeli kiedyś albo nie wczytują w ogóle, a w przypadku płyt multimedialnych, odtwarzana muzyka albo film przycina się (uwaga, w tym przypadku problemem mogą być także kodeki audio/video!). Najczęstszą przyczyną tego rodzaju awarii jest zanieczyszczony laser. Czasami wystarczy zastosować specjalną płytę czyszczącą, osiągalną w każdym sklepie komputerowym wydatek jest niewysoki. Jeśli to nie pomaga, warto dostać się do samego lasera i przeczyścić go. W przypadku laptopów laser znajdzie się bezpośrednio na wysuwanej tacce, natomiast w wypadku napędów komputerów PC, aby dostać się do lasera należy rozkręcić obudowę napędu. Laser czyścimy za pomocą patyczka do uszu zamoczonego w stosownym preparacie unikamy spirytusu, który może uszkodzić plastikową osłonę lasera.
Jeśli wyczyszczenie lasera nie pomaga albo usterka objawia się w odmienny sposób, np. nie wysuwa się tacka napędu lub nie słychać żeby płyta się w ogóle kręciła wymieniamy napęd na nowy, naprawy tego rodzaju awarii zawsze przekraczają niewielki koszt nowego napędu.
Dysk twardy
Typy awarii dysku twardego są bardzo różne, możliwości jego uszkodzenia jest naprawdę wiele. Bardzo często zdarza się, że dysk nie jest wykrywany podczas uruchomienia komputera. Na początek powinniśmy zbadać czy dysk jest widoczny w BIOS-ie, żeby się do niego dostać wciskamy w pierwszej fazie uruchomienia komputera przycisk odpowiadający za uruchomienie menu BIOS najczęściej klawisz F1 lub DEL, informacja o właściwym klawiszu wyświetla się zaraz po uruchomieniu komputera. Jeżeli dysk jest widoczny w BIOS-ie oznacza to, że mamy do czynienia z uszkodzeniem logicznym, z którym uporać możemy się z pomocą odpowiedniego oprogramowania udostępniającego takie funkcje jak naprawa systemu plików i/albo partycji. Jeśli zależy nam na danych z dysku, warto pomyśleć o użyciu oprogramowania do odzysku danych z dysków HDD.
Jeśli nie mamy dostępu do żadnego tego rodzaju oprogramowania, pozostaje próba tzw. Głębokiego formatowania. Jego wykonanie owocuje niejako przywróceniem dysku do stanu fabrycznego, usunięte zostają wszelkie dane, a także informacje o partycjach i systemie plików.
Gorzej jest w wypadku, gdy dysk nie jest widoczny w BIOS-ie. Możemy wtedy założyć, że uszkodzeniu uległa elektronika dysku osoby, które mają jakieś pojęcie o elektronice mogą podjąć się próby wymiany elektroniki posługując się działającym nośnikiem tej samej partii jako dawcą, aczkolwiek najczęściej kończy się wymianą dysku na nowy.
Zdarza się także, że uszkodzenie dysku objawia się głośnym pukaniem w jego obudowie takie naprawy także nie mają większego sensu, chyba że akurat posiadamy dostęp do specjalistycznego laboratorium. Profesjonalne kompanie są w stanie odzyskać dane właściwie z każdego dysku nawet spalonego albo roztrzaskanego na kawałeczki taka zabawa niestety kosztuje czasem kilkakrotnie więcej niż nowy komputer.
Błędy oprogramowania, systemu operacyjnego
Bardzo często źródłem kiepskiego działania komputerów nie są uszkodzenia sprzętu, a wadliwe działania oprogramowania, przede wszystkim systemu operacyjnego. Rzadko zdajemy sobie sprawę z tego, że systemy operacyjne (głównie te z rodziny Windows) z czasem wymagają ponownej instalacji. Zależnie od tego jak dbamy o swój system, już po kilku miesiącach komputer może zacząć chodzić wolno, zawieszać się lub wyświetlać tzw. Blue screen of Death czyli popularny niebieski ekran. System operacyjny z czasem "nabiera" multum zbyteczny plików i informacji pozostałych po odinstalowanych programach, a także łapie wirusy i różne złośliwe oprogramowanie. Dlatego najczęściej warto rozpocząć naprawę komputera od systemu operacyjnego.
Przeważnie prezentujemy sobie, że reinstalacja systemu wiąże się z utratą danych, jednak nic bardziej błędnego. Pliki na których nam zależy wystarczy przekopiować na inną partycję, na dysk zewnętrzny, pendrive lub po prostu nagrać na płytę. Większość programów posiada także funkcje eksportowania danych, takich jak zakładki przeglądarki internetowej.
--
Stopka
Artykuł pochodzi z serwisu
artykuly.com.pl - Twojego źródła artykułów do przedruku.
